साल्दीम उपत्यका भोटखोला गाउँपालिकामा पर्ने अति सुन्दर उपत्यका हो । मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्जको लगी डोनरसंग सम्झौता भएको ठाउ । तत्कालीन राजपरिवार पिक्निकमा आउदा विरेन्द्र राजाले स्वर्ग भनेको त यही रहेछ भनेका थिए रे । स्वर्ग उल्लेखित ठाउको भ्रमण किन नगर्ने भन्ने मेरो मनमा थियो । गत साल नै जाने भनी केही साथीहरु तयार परेकोमा अत्याधिक वर्षातको कारणले तय भएको यात्रा पनि क्यान्सिल गरीयो ।
एक पटक त जाने रहर कायम नै थियो । जानु पर्छ भनी ईश्वर घिमिरे सरसँग सल्लाह गरे । जाऔं भन्ने सल्लाह भयो । सल्लाह अनुरुप म, ईश्वर घिमिरे, मेदिनी घिमिरे, प्रशासनको गुरुजी भक्तबहादुर घिमिरे, पंकज निरौला, सीताराम राई, सन्तोष विष्ट, दीपक कोइराला, ईश्वर सरको छोरा निरञ्जन घिमिरे, मेदिनी सरको छोरा अविनास घिमिरे र हाम्रा गाइड सहयोगीमा ताम्म्रीङ भोटे र रिन्जे भोटे गरी जम्मा वाह्र जना जाने भइयो ।
नेपाल सरकारको दश दिने भ्रमण सेवा सुविधाको राष्ट्रसेवक कर्मचारीले पाउनेमा हामी शिक्षकहरु परिएन तर पनि जाने टोलीमा हामी आठ जना शिक्षक थियौ । आन्तारिक पर्यटक प्रवद्र्धन गरौ भन्ने नारा लेखिएको रेनकोट ज्याकेटमा खाँदवारी, साल्दीम, शिवधारा र वेसक्याम दुधपोखरी लेख्न लगायौं । हाम्रो सल्लाह अनुसार २०७८ साल श्रावण ६ गते वुधवारको दिन हिड्ने टुङ्गो भयो ।
पहिलो दिन (२०७८ साल श्रावण ६ गते वुधवार)
आज यात्राको पहिलो दिन चाडै हिड्नु पर्छ भन्ने सल्लाह अनुसार म विहान ५ः३० वजे नै तयार भए । तर विहानी पख पानी परेकाले गाडी ६ः१५ वजे मात्र आइपुग्यो । म गाडीमा चढेर मानेभन्ज्याङ्ग तिर लागे । सरहरु ईश्वर सर, मेदिनी सर, सन्तोष विष्ट सर र दिपक सरसंग मानेभन्ज्याङ्गको आइसोलेसन वार्ड छेउमा भेला भइयो । केही पर भक्त घिमिरे, पंकज सर र साङ्ग्री भाइलाई भेटियो । चिसापानी ठूलोढुङ्गा माथि सीताराम सरसंग हाम्रो भेट भयो । श्रावणको महिनाको यात्रा वर्षातको कारणबाट भएको अफ्ठ्यारो बाटो छ्याङ्कुटी हुदै चिचिला पुगियो । दिन त्यति नखुलेकाले हामी चडेको गाडी निरन्तर गुडी रह्यो ।
कुवापानी, सुम्बाभीर, सग्राते,कप्ताने ध्वाजे, देउराली हुदै सुकेपातलको हिलोवाटो छिचोल्दै मुडेमा पुगियो । मुडेबाट हामी जाने बाटोलाई हेरियो र फेरी गाडीमा चढियो । नुम बजार केही माथि बाटो पनि बिग्रिएको र त्यही ठाउँमा वोलेरो गाडी पनि विग्रिएको रहेछ र हामीलाई एक घण्टा रोक्यो । बाटो खुले पछि फेरि आफ्नो गन्तव्य तिर लागियो ।
दिउसोको ११.०० वजेको समयमा हेदाङ्नागडीमा पुगियो । विहानको खाना त्यहाँ तयार थियो । हेदाङ्नाबाट नवराज कार्की सर जाने भन्ने सल्लाह थियो । तर वहाँको सासुआमा आइसोलेसनकमा रहनु भएको र अक्सिजन लेवल कम भएको भन्ने खबर पुगे पछि वहाँ जानबाट रोकिनु भयो । खाना खाएर हामी १२ वजे तिर वाटो लाग्यौ । गाडी गुडेको केही समय पछि सिम्मा वरीको नाङखोलामा पुग्यो । पहिरो वगिरहेको रहेछ । गाडी क्रस गर्छ होला भनी गाडी अघिवढाको पहिरोमा गएर फस्यो । हतारमा गाडीबाट ओर्लिएर गाडी खोतल्न र ठेल्न लागियो तर त्यही वेला टायर पम्चर भइदियो ।
युटुवमा देखेको विपत्ती जस्तै हाम्रो हालत भइरहेको थियो । तीन घण्टा पछि जेसिवी आएर गाडी उद्धार भयो र वाटो खोलि दियो । हाम्रो गाडीको पछि संगसंगै नुमको दुर्गा पराजुली भाइको सिंगल क्यापवला गाडी आई पुगेको थियो । उसँग भएको एष्ट्रा टायर मागेर गाडी ठीक गरेर सिम्मा छेउ हुदै उवागाऊ पार गर्र्दै पाथीभरा डाडामुनि सामेटार हुदै हाम्रो गाडीले नेताभिरलाई पार गरी ठाडो खोला तरेर गोला पुग्यौ । थोरै समय गोलामा रहेर गाडी केही पर पुग्ने रहेछ त्यता तिर लागियो । गाडीलाई छोडेर चाडोचाडो वरुण तिर लागियो । सकियो भने त्यस दिनको वास हटिया पुग्ने योजनामा थियौं । वरुणमा हाम्रो अर्को सहयोगी स्याक्सीलाको भाइ रिन्जेसंग भेट हुने थियो । तर उ त्यहाँ रहेनछ । फोन सम्पर्क गरेर हामीलाई भेट्ने गरी आउनु भनेर वाटो लाग्यौ ।
भोटखोला गाउँपालिकाको हटिया गाऊँ
हटिया निस्कने तल्लो वाटो ठीक छ कि छैन भनी सोध्दै तल्लो किनारको वाटो लागियो । बिच बाटोमा हामीलाई रिन्जे भाइले भेट्टायो । जुका चिमट्दै लाइट वाल्दै रातसाँझ गरी ८ः३० वजे हटीयामा पुगियो । वसाइ हाम्रै विद्यार्थीको घरमा रहेछ । चिसो तातो लिएर खाना खाएर भोलिको यात्राको कुरा गर्दै आराम गरियो । मलाई शिक्षक भएकोमा यही मजा लाग्छ । धेरै जसो ठाउमा पुग्दा आफ्नै विद्यार्थीकोमा पुगिन्छ । आफ्ना चेलाले परिचय साथ सोधखोज गर्छ । सक्ने सहयोग पनि गर्न खोज्छ । हामी बसेको घरका दुवै जनाले हि.मा.वि.खाँदवारी पढेका रहेछन् । अर्को एक जना सोनम नामको भाइसंग पनि त्यही भेट भयो ।
भाइले म अहिले खालि छु सर मलाई केही पर्दैन सरको व्याग बोकेर म जान्छु भनेर उसले मलाई हार्दिकता देखायो । मैले पर्दैन भनेर धन्यवाद दिए । भाइको दिदी लाप्सुङ भन्ने खाँदवारीमा कक्षा ८, ९ र १० पढेको मिठो स्वरले गीत गाउने र राम्रो अभिनय गर्ने । मुटुको विरामीको कारणले खस्यो । आमा छोरीको एक महिनाको अन्तरमा मृत्यु भएको कुरा थाहा थियो । त्यसबाट भाइलाई चिने । आर्थिक कारणले कक्षा ११ मा विज्ञान विषयको पढाइ सोनम भाइले पनि छाड्यो । फेरी पढ्छौ भने आऊ म सबै कुरा फ्रि गरी दिन्छु भने तर उसले आर्थिक कारणले गर्दा सक्दिन सर भन्यो । त्यसो भए बुबालाई राम्रो गरी पाल दाजुभाइ मिलेर बस भनेर मन बुझाए ।
भोटखोला गाउँपालिकाको हुङ्गुङ गाऊँ
दोश्रो दिन (२०७८ साल श्रावण ७ गते विहीवार)
आज यात्राको दोस्रो दिन । हाम्रो शुरुको सल्लाह हटियाबाट सिधै साल्दिम जाने थियो तर साल्दिम पुग्न भन्दा वरी एउटा लुचिक नामको खोला तर्नु पर्छ । सो खोलामा साँगु छैन भन्ने कुरा बुझियो । त्यसो भएकोले हुङ्गुङ भएर जाने भइयो । हटियाको तातो पानी त पुगी राखौ भन्ने भयो र तातो पानी पुगियो । तातो पानी पुगेर हुङ्गुङ तिर लाग्यौँ । तातो पानी नजाने साथीहरु निकै अगाडि बढी सक्नु भएको थियो । हामी यात्री बाह्र जना थियौ । हटीयाबाट चमेली नामको कुकुरले पछ्यायो । कसै गर्दा पनि कुकुर फर्किएन , हामीलाई छोडेन । थोरै तेर्सो धेरै उकालो पार गर्दै फोटो लिदै ११ वजे हुङ्गुङ पुगियो ।
रिन्जे भाइको ससुरालीमा खाना खाने योजना रहेछ । त्यस दिन रिन्जे भाइको परिवार मात्र रहेछ । हामी पुग्दा ती वैनी पनि भाले खोज्न गाउमा गएकी रहेछन् । भाइहरुले खाना बनाउन शुरु गरे । केही समय पछि भाले लिएर वैनी पनि आइ पुगिन् । भाले टाक्लकटुक्लुक पारेर दाल तरकारी तयार पारेर खाना खाइयो । खाना खाएर १ वजे बाटो लागियो । हुङ्गुङमा चमेलीलाई वाँधेर राख्ने कुरा थियो । चमेलीलाई पनि खाना दियौ । तर कसै गर्दा पनि चमेली बस्न मानेन । खुइ गर्दै नाक ठोक्किने उकालो लाग्यौ । उकालोबाट चमेली फर्कियोस भनी ढुङ्गाले पनि हानियो तर फर्कन मानेन । धेरै कष्टको उकालो पार गरेर हाम्रो यात्रा केही समयको लागी तेर्सो रहयो । भाइहरुलाई सोध्दै जान पर्ने ठाउलाई हेर्र्दै हामी अगाडि वढी रहियो ।
विशाल पातलको बाटो थोरै तेर्सो धेरै उकालो पार गर्दै जुका टिप्दै बाटोलाई नापी रहियो । सानो बाटोलाई छेक्ने गरी लडेका रुखहरु कतिलाई नागियो भने कतिको टाङ्ग मुनीवाट छिरियो । भालुसंग जम्का भेट हुन्छ कि भनी साईसाई सुईसुई गरियो । थोरै थकाइको बसाइ धैरै हिडाइबाट हाम्रो दोस्रो दिनको गन्तव्य वाखिम भन्ने ठाउमा बास पर्यो । वाखिम सानो खर्क रहेछ । दुइ तिर खोला बगेर सुसाएको वरिपरी सिमल घारी केही पर पश्चिममा ठूलो भिर ठाऊ देख्दै बसौबसौ लाग्ने ।
दोस्रो वास बसेको वाखिम खर्क ।
भेडीगोठ राखेको मालिङ्गोको डाडाभाटा थियो । हामी आफ्नो आफ्नो काममा लागियो । दुई भाइहरु र केही साथीहरु हामीसंग भएको ग्यास सिलिन्डर वाल्न लाग्नु भयो । मैले एउटा तसला बोकेको थिए । मैले तसला भाडो निकाली दिए । हुङ्गुङमा एक जना वैनीले दिएर पठाएको आलु आलोपालो गरेर साथीहरुले पुर्याउनु भएछ । उसिन्ने सल्लाह गरीयो । केही साथीहरु टेन्ट बनाउन लाग्नु भयो । मेदीनी सरको बाऊ छोरा र सन्तोष विष्ट सर एउटा टेन्टमा बस्ने भनि राम्रो ठाऊ खोज्दै ढुङ्गा माथि तयार गर्नु भयो । भक्त ज्वाई, म, दीपक सर र साङ्ग्री भाइ एउटा टेन्टमा बस्ने भनेर भक्त ज्वाइले बोक्नु भएको टेन्टलाई ढुङ्गा माथि राखियो ।
बाँकी पाँचजना ठूलो टेन्टमा बस्ने भनेर गोठ राखेको ठाउमा साथीहरुले तयार गर्नु भयो । चमेलीको लागी प्लाष्टिकको सानो ओता बनाई दियौं । हामी रहने भए पछि चमेलीले हामी सबैलाई एक पटक सुग्यो । हाम्रो तीनवटै टेन्टमा पुग्यो । वरीपरी घुमेर भुक्यो । हामीले झोलालाई प्लाष्टीकले छोप्यौं । छाताले ओडायौ । राती हावाले छाता उडाउछ कि भनेर मालिङ्गो वासले पनि कस्यौ ।
लेखको ठाउ चिसो पनि जाडो पनि हामी पिउनेहरुले घरैबाट राम्रो लोकल बोकेका थियौं । त्यसलाई चिरिप्पा पारियो । मैले सानो उफर बोकेको थिए आलु पाके पछि तात्तातो केलाएर खादै जिऊ तताउन उफर बजाएर नाचि टोपलियौं । बेलुका भए पनि मौसमले साथ दिएको थियो । आलु सकिए पछि मुस्ताङ्गे कफि साथ मकै, भटमास, सातु साथै आफ्नो इच्छा अनुसार भएको कुरा खायौं । म चुरोट खादिन थिए तर जाडो भगाउन साथीहरुलाई हौसला दिन दुइचार पटक जानी नजानी तानेर खक्कखक्क गरे । चमेलीलाई आलु र चिउरा दियौं । मकै खादैन थियो । हामी आफ्नो आफ्नो टेन्टमा आराम गर्न दुखसुखका साथ पल्टियौ ।
राती पानी परेछ । हाम्रो एक सरो टेन्ट भएकोले पानी थामेन । टेन्टले ढुङ्गा सबै नछोपिएकाले तलबाट पनि पानीले भिजायो । ठूलो टेन्टको साथीहरुको पनि पानी निकास जाने ठाउ नभएकाले तलबाट पानीले भिजाएछ । मेदीनी सरहरुको टप्पुमा भएकाले हावाले चाहि निकै फुक्यो रे तर पानीले डिस्टप गरेन रहेछ । जसोतसो हाम्रो रात वित्यो ।
बाँकी लेख पढ्न तलको शिर्षकमा क्लिक गर्नुहोस ।
तेश्रो दिन (२०७८ साल श्रावण ८ गते शुक्रवार)
प्रतिक्रिया