भोजपुर । कृषी व्यवसाय धेरै युवाहरुको कम मात्र रोजाईमा पर्छ । जसका कारण युवाहरु स्वदेशमा व्यवसाय गर्नु भन्दा विदेश जान नै कोशिस गरिरहेका हुन्छन् । तर भोजपुर नगरपालिका ४ सिद्धेश्वरका युवा गणेश विष्ट भने त्यस्ता युवाहरुका लागि उदाहरणीय पात्र बनेका छन् । उनी सानै उमेरमा दाँवाली कृषि तथा पशुपालन फर्म दर्ता गरेर व्यवसायिक कृषीमा लागेका हुन् ।
२२ वर्षीय विष्टको दैनिकी कृषीमा बित्छ । उनले उठे देखी साझसम्म समयमा कृषीमा बिताउने गरेका छन् । विष्टले इलामबाट उन्नत जातका गाई ल्याएर पालन गरेका छन् । उनले करिव रु।१० लाख लागतमा गाईपालन थालेको बताए ।सानै उमेरमा व्यवसायमा लागेका उनले विहान मोटरसाइकलमा राखेर ११ किलोमिर पर रहेको भोजपुर बजारमा लगेर दूध विक्री गर्दछन् । विष्टको फर्मबाट दैनिक ३५ देखि ४० लिटर दूध भोजपुर सदरमुकाम जान्छ । दूध विक्रीबाट दैनिक रु। दुई हजार आम्दानी गर्दै आएको विष्टले जानकारी दिए ।
कृषक विष्टले पशुपालनबाट निस्किएको मलको सदुपयोग गर्दै चार रोपनी क्षेत्रफलमा व्यावसायिक रुपमा अकबरे खुर्सानी खेती गरेका छन् । आर्गानिक खुर्सानीको बजारमा राम्रो माग रहेको विष्टले जानकारी दिए । खुर्सानी फर्मबाट नै २५० देखि ३०० रुपैयामा बिक्री हुने बताए ।कृषक विष्टले भने,‘ स्वदेशमा कृषिमा सम्भावाना देखेर कृषीमा लागेको हुँ । पशुपालनबाट निस्किएको मलको प्रयोग गर्दै आर्गानिक तरकारी खेतीसँगै व्यवसायिक रुपमा खुर्सानी खेती गरेको छु । सिजनमा एक पटकमा ७० देखि ८० केजीसम्ममा टिप्ने गरेको छु । किन्नका लागि व्यवासायीहरु फर्ममा नै आउछन् ।’
आफ्नो फर्ममा उत्पादन भएको खुर्सानी आर्गानिक भएकाले बजारमा माग धेरै रहेको कृषक विष्टले बताए । ‘ मैले उत्पादन गरेको खुर्सानी आर्गानिक भएकोले बजारमा माग धेरै रहेको छ । यहाँबाट ठेकेदारले खुर्सानी धरान, विराटनगर, काठमाण्डौ लगाएतमा ठाउँमा लैजाने गरेका छन् । खुर्सानीबाट पनि आम्दानी निकै राम्रो छ ।’ उनले भने ।
त्यस्तै करिब १४ रोपनी क्षेत्रफलमा सुन्तला खेती गरिरहेको उनले जानकारी दिए । प्रसस्त मात्रामा प्राङगारिक मल हुने भएकोले सुन्तला खेती पनि राम्रो आम्दानीको श्रोत रहेको उनको भनाइ छ । कृषक विष्टले भने,‘ मैले सुन्तलाको पनि व्यवसायीक खेती गरिरहेको छु । १४ रोपनी क्षेत्रमा सुन्तलाका विरुवालाई विस्तार गरेको छु । केहि बोटले आम्दानी दिन थालेका छन् । भने अन्य विरुवा हुर्कदै छन् । भविष्यमा सुन्तलाबाट राम्रो आम्दानी लिने मेरो लक्ष्य छ ।’स्वदेशमा व्यवसायीक रुपमा कृषीमा लाग्न सके राम्रो आम्दानी लिन सकिने उनको भनाइ छ । तर राज्यबाट आएको सुविधा, तथा प्रोत्साहन भने वास्तविक कृषकसम्म पुग्न नसकेको उनको भनाइ छ । उहाँले कृषिमा हालसम्म रु.२० लाख बढी लगानी गरी सकेको बताए ।
कृषक विष्टले भने,‘ राज्यको तर्फबाट अनुदान आएको खबर सुन्न पाइन्छ । त्यस्तो अनुदान बास्तविक कृषकसम्ममा पुगेको छैन । मैले पनि कृषीमा भविष्य देखेर काम थालनी गरेको हुँ । हालसम्ममा राज्य तर्फबाट खास सहयोग पाएको छैन । यहाँ काम भन्दा पनि पहुँचको आधारमा राज्यको अनुदान लिने प्रथा छ । झोलामा बाकेका फर्मले बर्षेणी अनुदान लिएका छन् । हामी जस्ता दुख गर्ने कृषकले त्यस्तो सहयोग पाउने अवस्था छैन ।’युवाको कृषि व्यवसायतिर मोह बढे पनि पहुँचका आधारमा स्थानीय तह तथा अन्य सरकारी निकायले अनुदान वितरण गर्दा वास्तविक कृषक मारमा परेका छन् । पाँच वर्षअघिबाट कृषि व्यवसाय गरिरहेको भए पनि हालसम्म कुनै प्रकारको राज्यको सहयोग नपाएको उनको गुनासो छ ।
कच्चीबाटो हिलाम्य हुँदा एक किलोमिटरसम्म दूधको क्यानलाई काँधमा बोकेर सडक राम्रो भएको ठाउँसम्म लैजाने गरेको उनले दुखेसो गरे । फर्ममा उनका बुवा तथा अन्य परिवारका सदस्यले सहयोग गर्छन् ।जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तह तथा सरकारका अन्य विभिन्न निकायबाट विभिन्न खाले अनुदानका कार्यक्रम सञ्चालन हुने गरे पनि पहुँचवालाले मात्र यस्तो सुविधा पाउने गरेको वास्तविक कृषकले बताउँदै आएका छन् ।
प्रतिक्रिया